W 100 lecie pierwszych odkryć archeologicznych w Książnicach Wielkich
Podczas I Wojny Światowej wzgórze usytuowane na południe od Kościoła i cmentarza książnickiego pocięte było okopami i stanowiskami bojowymi. Po opuszczeniu okopów przez wojsko, oglądający to miejsce ówczesny proboszcz parafii w Książnicach Wielkich – ksiądz Józef Later[1], dokonał niezwykłego odkrycia archeologicznego. Na polach za cmentarzem, w widocznych jeszcze ścianach rowów strzeleckich, zauważył tkwiące w ziemi kości ludzkie i czaszki oraz fragmenty naczyń glinianych. Wkrótce okazało się, że najstarsze z nich pochodzą sprzed ponad 5 tysięcy lat, a rowy wojenne częściowo naruszyły prehistoryczną osadę i cmentarzysko. Odkryte przedmioty ks. J. Later zabezpieczył, a w 1921 r. o znalezisku powiadomił krakowskiego archeologa Józefa Żurowskiego z Muzeum Archeologicznego Polskiej Akademii Umiejętności. Taki był początek kilkuletnich (1921-1924) wykopalisk archeologicznych w Książnicach Wielkich, które przyniosły im rozgłos naukowy w Rzeczpospolitej Polskiej i poza jej granicami.
[1] Ks. Józef Later – proboszcz i dziekan w Książnicach Wielkich w latach 1913-1923. Duszpasterz otaczany wielkim szacunkiem i autorytetem. Wywarł wielki wpływ na życie duchowe mieszkańców Książnic Wlk. To właśnie on w 1920 r. ochrzcił w tutejszym kościele przyszłego biskupa kieleckiego Jana Gurdę.